Bach wrote six suites in different keys, each consisting of six movements. And while the titles of the individual movements are largely shared, the wide variety within the collection is quite astonishing. Some of the keys are more comfortable for the performer (G, D and C), while others are difficult in the extreme (E-flat Major). Bach employed unconventional tuning for the cello strings (in the fifth suite) and even wrote for a special five-stringed instrument in the final suite. It certainly appears that Bach was attempting to cover the entire range of human emotions in the six suites. The cheerful, youthful first suite in G major is followed by the introvert, dark and melancholy second, in D minor. The third suite in C major is brilliant, extrovert, rich and replete, an embrace. But the fourth in E-flat Major offers gloomy resistance. The fifth suite in C minor is like an ancient saga – dark and tragic but at the same time majestic – while the final suite in D major resonates with ecstasy, virtuosity and sparkling joie de vivre. Everything is precisely attuned to the characters of the different keys, as they would have been thought of in Bach's day. Keys that are designed to move the audience's souls.

The six movements within each individual suite refine the image. The preludes, with which they all begin, sound like spontaneous improvisations, often looking forward to what follows. The dances that follow the preludes – the stately allemandes and spiritual sarabandes, as well as the rousing courantes and gigues – were all, of course, familiar dance forms in Bach's time, but in the suites, they often transcend everyday reality, plumbing the depths of feeling and providing detail, counter-arguments and contrasts. The full range of human emotions appears to be encompassed within the notes that Bach wrote for a single cello.

Het is een hele uitdaging die Lucia Swarts aanging met de opname van de zes cellosuites van Johann Sebastian Bach. In de wereld van de cellisten is de weg naar een opname van een cellosuite van Bach een ware zoektocht, een ontdekkingsreis. Een tocht waarbij de musici niet alleen Bachs muziek moeten ontraadselen, maar vooral ook zichzelf leren kennen. Zonder deze twee elementen kan het verhaal immers niet worden verteld. Met haar prachtige cellospel vertelt Lucia het verhaal op een aangename en fijnzinnige manier. Zoals Siebe Riedstra van Opus Klassiek schreef "geeft Lucia Swarts ons een gulle Bach op darmsnaren en een leven vol ervaring in de muziek van de Köthener tovenaar".

Populaire suites

Sinds de eerste helft van de 20ste eeuw zijn de suites voor cello solo van Bach iconen binnen het klassieke repertoire. Dat is vooral te danken aan Pablo Casals die ze in korte tijd wereldberoemd maakte door zijn persoonlijke en hartstochtelijke interpretatie. Een echte verklaring voor de populariteit van de stukken is er niet. Is het de cello die volgens velen zo dicht bij de menselijke stem en daardoor bij de menselijke ziel staat? Is het de gelaagdheid van de muziek of zijn het de simpele en aanstekelijke dansvormen die Bach gebruikt?

Bach zette de cello op de kaart

Bach schreef de suites in zijn tijd als kapelmeester in Köthen, rond 1720. Een origineel is niet bewaard gebleven, wel afschriften van een latere datum, waaronder een van Bachs tweede vrouw Anna Magdalena. Interessant, want zij stond dicht bij Bach zelf en was muzikaal en een ervaren kopiist. Bach componeerde de suites zonder zich te baseren op een bestaande traditie en schreef daarmee niet alleen weergaloos mooie muziek maar ook geschiedenis. Hij zette de cello definitief op de kaart van de solo-instrumenten en verlegde technische grenzen bij het bespelen van het instrument.

Gevarieerde cellosuites

Bach maakte zes suites in verschillende toonsoorten die elk weer bestaan uit zes delen. Hoewel de titels van de delen voor een groot deel hetzelfde zijn, is het verbazingwekkend hoe groot de variëteit in de collectie is. Er zijn aangename, onaangename en soms ook heel lastige toonsoorten. De préludes waarmee alle suites beginnen klinken als spontane improvisaties die vaak verwijzen naar wat gaat komen. De dansen die op de préludes volgen, de statige allemandes en de spirituele sarabandes, maar ook de opgewekte courantes en gigues, waren dansvormen in Bachs tijd, maar ontstijgen in de suites vaak de werkelijkheid van alledag. Ze zorgen voor verdieping, details, tegenargumenten en contrasten. Het hele scala aan menselijke emoties lijkt gevangen in de noten die Bach slechts voor een cello schreef.

Lees ook de recensie van Michel Dutrieue van Stretto.be

Bach schrieb sechs Suiten in verschiedenen Tonarten, jede in sechs Sätzen. Während die Titel der individuellen Sätze sich weitgehend decken, sind die Unterschiede innerhalb der Sammlung erstaunlich. Einige der Tonarten liegen dem Interpreten besser in der Hand (G-, D- und C-Dur), während andere extrem schwierig zu spielen sind (Es-Dur). Bach nutzte eine ungewöhnliche Stimmung für das Cello (in der fünften Suite) und schrieb sogar für ein fünfsaitiges Instrument in der letzten Suite. Es scheint, dass Bach versuchte, in diesen sechs Suiten die gesamte Bandbreite menschlicher Emotionen einzufangen. Auf die fröhliche, jugendliche erste Suite in G-Dur folgt die introvertierte, dunkle und melancholische zweite in d-Moll. Die dritte Suite in C-Dur ist brillant, extrovertiert, üppig, eine Umarmung, doch die vierte in Es-Dur bietet düsten Widerstand. Die fünfte Suite in c-Moll gleicht einer alten Sage – düster und tragisch, doch gleichzeitig majestätisch –, während die letzte Suite in D-Dur voller Ekstase, Virtuosität und sprudelnder Lebensfreude ist. Alles ist genau an den Charakteristiken der jeweiligen Tonart ausgerichtet, wie sie zu Bachs Zeiten aufgefasst wurden: Tonarten, die dafür ausgelegt sind, die Seele des Hörers zu bewegen.

Die sechs Sätze der Suiten verfeinern dieses Bild. Das Vorspiel, mit dem eine jede beginnt, klingt wie eine spontane Improvisation und lässt oft anklingen, was später im Werk geschieht. Die Tänze, die dem Vorspiel folgen – stattliche Allemanden und spirituelle Sarabanden sowie mitreißende Couranten und Giguen – waren natürlich bekannte Formen zu Bachs Zeit, doch in den Suiten gehen sie oft über Alltägliches hinaus, loten Gefühlstiefe aus und bieten Detail, Gegenargumente und Kontraste. So wird das gesamte Spektrum menschlicher Emotionen umfasst in den Tönen, die Bach für ein einziges Cello schrieb.